آکنه چیست؟ راهنمای جامع پزشکی
آکنه یکی از شایعترین بیماریهای پوستی است که بیش از 85% افراد در طول زندگی با آن مواجه میشوند. این راهنما اطلاعات علمی و مبتنی بر شواهد درباره علل، روشهای درمان و پیشگیری از آکنه ارائه میدهد.
آکنه ولگاریس، که معمولاً آکنه نامیده میشود، یک بیماری التهابی مزمن پوست است که عمدتاً واحدهای پیلوسباسه (فولیکولهای مو و غدد سباسه مرتبط) را تحت تأثیر قرار میدهد. اگرچه اغلب به عنوان یک مشکل زیبایی در نظر گرفته میشود، آکنه میتواند تأثیرات روانی و اجتماعی قابل توجهی داشته باشد که درمان مناسب آن را ضروری میکند.
حقیقت پزشکی:
آکنه سالانه حدود 50 میلیون نفر در آمریکا را تحت تأثیر قرار میدهد و شایعترین بیماری پوستی در ایالات متحده محسوب میشود. مداخله زودهنگام و درمان مناسب میتواند از ایجاد اسکار جلوگیری کرده و کیفیت زندگی را به طور قابل توجهی بهبود بخشد.
آمار کلیدی درباره آکنه:
- شیوع: 85% افراد 12 تا 24 ساله را تحت تأثیر قرار میدهد
- توزیع جنسیتی: در نوجوانی در پسران و در بزرگسالی در زنان شایعتر است
- تأثیر اقتصادی: سالانه بیش از 3 میلیارد دلار برای درمان آکنه هزینه میشود
- موفقیت درمان: 95% موارد با درمان مناسب قابل بهبود قابل توجه هستند
- تأثیر روانی: 40% بیماران آکنه کاهش اعتماد به نفس گزارش میکنند
علت اصلی آکنه:
مسدود شدن منافذ پوست توسط سبوم (چربی پوست) و سلولهای مرده که منجر به التهاب و عفونت باکتریایی میشود.
انواع آکنه
آکنه غیر التهابی
- کمدون باز (جوش سیاه)
- کمدون بسته (جوش سفید)
- میکروکمدون
آکنه التهابی
- پاپول (جوش قرمز)
- پوستول (جوش چرکی)
- ندول (توده زیر پوستی)
- کیست (کیسه چرکی)
عوامل مؤثر در بروز آکنه
عوامل ژنتیکی
سابقه خانوادگی آکنه
تغییرات هورمونی
بلوغ، قاعدگی، بارداری
رژیم غذایی
لبنیات، غذاهای پردازش شده
استرس
افزایش کورتیزول
روشهای درمان آکنه
رتینوئیدها
- ترتینوئین
- آداپالن
- تازاروتن
آنتیبیوتیکها
- کلیندامایسین
- اریترومایسین
- بنزوئیل پراکساید
آنتیبیوتیکها
- دوکسیسایکلین
- مینوسایکلین
- اریترومایسین
ایزوترتینوئین
- برای آکنه شدید
- نیاز به نظارت پزشک
- عوارض جانبی
لیزر فرکشنال CO2
- درمان جای جوش عمیق
- تحریک کلاژنسازی
- بهبود بافت پوست
پیلینگ شیمیایی
- اسید سالیسیلیک
- اسید گلیکولیک
- پیلینگ TCA
درمان جای جوش
| نوع اسکار | روش درمان | تعداد جلسات | نتیجه |
|---|---|---|---|
| اسکار سطحی | پیلینگ شیمیایی | 4-6 جلسه | 70-80% بهبود |
| اسکار متوسط | لیزر فرکشنال | 3-5 جلسه | 60-70% بهبود |
| اسکار عمیق | لیزر CO2 + نیدلینگ | 5-8 جلسه | 50-60% بهبود |
| اسکار هیپرتروفیک | تزریق کورتون | 2-4 جلسه | 80-90% بهبود |
مراقبتهای روزانه پوست آکنهای
صبح
- 1️⃣ شستشو با ژل ملایم
- 2️⃣ تونر بدون الکل
- 3️⃣ سرم نیاسینامید
- 4️⃣ مرطوبکننده سبک
- 5️⃣ ضد آفتاب SPF 30+
شب
- 1️⃣ پاککننده آرایش
- 2️⃣ شستشو با ژل
- 3️⃣ تونر اکسفولیانت
- 4️⃣ رتینوئید (شب در میان)
- 5️⃣ مرطوبکننده ترمیمی
اشتباهات رایج در درمان آکنه
کارهایی که نباید انجام دهید:
- فشردن و دست زدن به جوشها
- استفاده بیش از حد از محصولات خشککننده
- تغییر مداوم محصولات
- نادیده گرفتن مرطوبکننده
- عدم استفاده از ضد آفتاب
- خودسرانه مصرف دارو
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
علائم هشدار:
- آکنه کیستیک و ندولار
- عدم پاسخ به درمانهای خانگی
- التهاب شدید و درد
- اسکار و لکههای تیره
مزایای مراجعه به متخصص:
- تشخیص دقیق نوع آکنه
- درمان شخصیسازیشده
- پیشگیری از اسکار
- نظارت بر عوارض دارویی